Yemek yemek bireysel bir gereksinim olmasının yanında aynı zamanda sosyal bir aktivitedir. Kalabalık sofralar, özel gün kutlamaları ve beraberinde alkol tüketimi de bu aktivitenin parçaları haline gelebilir. Kronik bir hastalığınız olmadığı müddetçe alkol tüketimi ölçülü bir şekilde beslenme düzenine eklenebilir. Ancak, alkol tüketiminde yaklaşım her zaman mümkün olduğunca az tüketmek yönünde olmalıdır. Alkol, mide–bağırsak kanalından hızla ve tümüyle emilir. Hatta vücuda alındıktan 5 dakika sonra bile kanda bulunmaya başlar. Vücuttaki tüm sıvı kısımlara kolayca ulaşır. Karaciğerde metabolize edilir. İdrar, nefes ve ter yolu ile atılır. Kadınlarda vücut yağ oranı daha fazladır ve midedeki alkolü metabolize eden enzim (alkol dehidrogeneaz) daha az bulunur. Bu nedenle, aynı miktarda alkol alan kadınlarda, erkeklere göre kandaki alkol düzeyi daha yüksek olur.
Alkolün Aşırı Tüketimi
Kardiyovasküler kalp hastalıklarına, yüksek tansiyona, karaciğer sirozuna, pankreas iltihaplanmasına, şeker hastalığına, beyin hasarına, bazı kanserlere, sosyal ve psikolojik sorunlara neden olabilir. Alkollü içeceklerin enerjisi, içeriğindeki alkol oranına bağlıdır. 1 gram alkol 7 kilokalorilik bir enerji verir. Bu enerji 1 gram karbonhidratın veya 1 gram proteinin yaklaşık 2 katıdır. Alkollü içeceklerin etiketlerinde içeriğindeki alkol miktarı yazılıdır. Şarabın alkol oranı ortalama %12-15’dir. Bu da 10 cc şarapta 12-15 gram alkol olduğu anlamına gelir. Yaratabileceği ciddi sağlık sorunları nedeniyle alkol tüketiminin ılımlı olması gerekir. Ilımlı alkol tüketimin sağlığa olumlu etkilerinin olduğu da bazı çalışmalarla gösterilmiştir.
Örneğin, ılımlı alkol tüketiminin HDL kolesterolünü yükselttiği bilinmektedir. Elbette ki; bu gibi olumlu sonuçlar kişiyi alkol tüketimine itmemelidir. Ancak, alkol tüketen bireylerin miktar kontrolü yapmaları için iyi bir gerekçedir. Ilımlı alkol tüketimi; kadınlar için günde 15 gramdan az, erkekler için günde 30 gramdan azdır. 15 gram alkol içeren içeceklere örnek 33 cc’lik bir şişe bira, 13.5 cc şarap, 3.5 cc viski, bir tek (3 cc) rakı gibi. Alkol alırken özellikle tok mideye almaya özen gösterin ve yavaş yavaş tüketin. İdrar söktürücü etkisi nedeniyle, alkol alırken beraberinde mutlaka bol su içmeye özen gösterin. Diğer yandan, fazla alkolün enzim harabiyeti oluşturarak sindirim sistemini bozduğu da unutulmamalıdır. Ayrıca çocuk ve gençler, gebeler, sürücüler, makine ile çalışanlar, dikkat, yetenek veya eşgüdüm gerektiren aktivitelere katılanlar, alkol ile olumsuz etkileşim gösteren ilaçlar ya da insülin kullanan kişiler alkol tüketmemelidirler.
Alkol Sonrası Beslenme
Her şeyden önce alkolü kontrollü tüketmek gerekir. En fazla iki kadeh ile kendinizi sınırlamanız yerinde olacaktır. Alkol aşırı miktarda alındıysa kandaki miktarı düşene kadar etkilerinin devam edeceği de unutulmamalıdır. Alkol tüketiminin ertesinde, güne mutlaka kahvaltıyla başlayın. Alkol kan şekerini düşüreceğinden sabahında mutlaka dengeli bir kahvaltı yapmalısınız. Alkolün diüretik etkisi nedeniyle; suyun, alınandan fazlası idrar ile atıldığından vücudunuz susuz kalır. Vücudunuzdaki bu açığı kapamak için yapmanız gereken ise bol sıvı tüketmek olmalıdır. Önceliğiniz su olmak üzere, maden suyu ve sıvı ihtiyacını destekleyecek taze meyve suları da tercih edilebilir. Sabah uyandığınızda büyük bir bardak limonlu su tüketmek fayda sağlayacaktır. Çay, kahve ve kolalı içecekler ise içerdikleri kafeinin diüretik etkileri nedeniyle, sınırlamanız gereken içecekler olmalıdır. Alkol tüketimi ile beraber besin tüketimi de artabileceğinden ertesi günü biraz daha hafif öğünlerle, özellikle daha bol sebze ve meyve tüketerek geçirmeye özen gösterin. Ana öğünlerde balık veya sebze yiyin. Ara öğünlerde ise meyveye ağırlık verin. Sebze, potasyum açısından yüksek olduğu için lenf dolaşımınızı düzene sokar ve alkolün vücuttan hızla atılmasına da yardımcı olur. Ertesi gün öğün düzeninizi hızlıca oturtmak, metabolizmanızı da uyaracaktır. Alkol tüketirken öncelikle tüketim miktarına dikkat etmeye devam ederseniz, aşırı sınırlamalara gerek olmadan, sosyal aktivitelerinize de katılabilirsiniz. Ama ılımlı tüketim akıldan çıkmamalıdır. Unutmayın alkol sınırı, sarhoşluk sınırı değildir. Yeni yılda, bol keyifli ama sağlık dolu sofralarınızın olması dileği ile.